ΤΟ ΘΡΑΚΙΚΟ ΦΥΛΟ ΤΩΝ ΒΟΤΤΙΑΙΩΝ ΤΟΥ ΠΑΓΓΑΙΟΥ

Οι Βοττιαίοι ήταν ένα φύλο, η χώρα του οποίου θεωρείται πως εκτεινόταν βορειοανατολικά της Ημαθίας, σε όλη τη βαλτώδη, πεδινή περιοχή μεταξύ των ποταμών Λουδία, Αλιάκμονα και Αξιού, (άλλοτε, λίμνη των Γιαννιτσών). Ιστορικές πόλεις της Βοττιαίας ήταν η Άλωρος, η Πέλλα, (την οποία ο Αρχέλαος όρισε ως νέα πρωτεύουσα του μακεδονικού κράτους), οι Αιγές, (η πρώτη πρωτεύουσα του κράτους εκείνου), η Κύρρος, η Μίεζα, η Ευρωπός, η Έδεσσα κλπ. Ο Στράβων (Γεωγραφικά, 6.3.2. και 7.7.12) αναφέρει παράδοση της εποχής του, κατά την οποία Κρήτες, μ’ ενδιάμεσο σταθμό τη Σικελία, κατέλαβαν την παραπάνω περιοχή, που ονομάστηκε Βoττιαία από τον οικιστή τους, τον Βόττωνα.

Οι Βοττιαίοι, όταν οι Τημενίδες βασιλείς των Μακεδόνων άρχισαν να καταλαμβάνουν τη Δυτική και Κεντρική Μακεδονία, (6ο-5ο αιώνες π.Χ.), αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν στη Χαλκιδική, στην περιοχή της Ολύνθου, η οποία ονομάστηκε Βοττική.

Στον 14ο τόμο (έτους 1874) της περιοχής έκδοσης με τίτλο: «The numismatic chronicle and journal of the Numismatic society», που εκδιδόταν στο Λονδίνο, υπάρχει πολυσέλιδο άρθρο, σχετικά μ’ ένα δίδραχμο της πόλης ΙΧΝΑΙ των Βοττιαίων, το οποίο υπογράφει ο νομισματολόγος H. Ferdinand Bompois. Στο άρθρο του αυτό ο συγγραφέας αναφέρεται λεπτομερώς στα κλασικά νομίσματα του φύλου των Βοττιαίων, τα οποία χωρίζει σε τρεις διαφορετικούς τύπους. Περιγράφοντας, λοιπόν, κάποια νομίσματα των Βοττιαίων, τα οποία δεν μπορεί να υπαγάγει, ούτε στο νομισματικό τύπο των Βοττιαίων της Χαλκιδικής, ούτε σ’ αυτόν των Βοττιαίων της Ημαθίας, αναφέρει τα εξής, εξόχως ενδιαφέροντα για την ιστορία του Παγγαίου:

Ο συγγραφέας του συγκεκριμένου κειμένου της προαναφερθείσας, περιοδικής έκδοσης αναφέρεται, κατ’ αρχάς, σε μια ομάδα ορειχάλκινων, αρχαϊκών νομισμάτων, δύο από τα οποία απεικονίζουν τα εξής:

Το πρώτο: Εμπρόσθια όψη: Κεφαλή γενειοφόρου Ηρακλή, φέροντος λεοντή, που βλέπει είτε προς τα δεξιά, είτε προς τ’ αριστερά.

Οπίσθια όψη: ΒΟΤΤΑΙΩΝ. Άλογο που καλπάζει προς τα δεξιά.

Το δεύτερο: Εμπρόσθια όψη: Κεφαλή Αθηνάς, φέρουσας κράνος, προς τα δεξιά. Το εμπρόσθιο μέρος του κράνους φέρει τέθριππο άρμα.

Οπίσθια όψη: ΒΟΤΤΑΙΩΝ. Βόδι που τρέχει προς τα δεξιά.

Αφήνω, όμως, τον διαπρεπή νομισματολόγο να συνεχίσει ο ίδιος:

«Εκτός του ότι οι τύποι και η υποκατηγορία αυτών των νομισμάτων δεν μοιάζουν καθόλου (με τις άλλες δύο κατηγορίες νομισμάτων των Βοττιαίων, που αποδίδονται χωρίς αμφιβολία στους Βοττιαίους της Χαλκιδικής και της Ημαθίας), ο συμπιεσμένος, γραμματικός τύπος ΒΟΤΤΑΙΩΝ (αντί αυτού των ΒΟΤΤΙΑΙΩΝ), που διαβάζει κανείς σ’ αυτά τα δύο ορειχάλκινα νομίσματα, εμφανίζει, σε σχέση με τα λοιπά νομίσματα (των Βοττιαίων) μια ορθογραφική διαφορά, η οποία είναι, ταυτόχρονα, τόσο υπερβολικά αισθητή και υπερβολικά σκόπιμη, ώστε να μας αναγκάζει να τολμούμε να συμπεράνουμε ότι αυτά τα ορειχάλκινα νομίσματα δεν κόπηκαν ούτε από τους Βοττιαίους της Χαλκιδικής, ούτε από εκείνους της Ημαθίας, αλλά από τα μέλη του τρίτου κλάδου της ίδιας, εθνικής οικογένειας, τα οποία, αντί να μεταναστεύσουν στην χερσόνησο της Χαλκιδικής, προτίμησαν ν’ ακολουθήσουν τους Πίερες, όταν αυτοί εκδιώχθηκαν από την αρχική κοιτίδα τους, την Πιερία του Ολύμπου, όπου ζούσαν από τα προϊστορικά χρόνια και να έλθουν να εγκατασταθούν κοντά τους, στους πρόποδες των τελευταίων, δυτικών πλαγιών του Παγγαίου όρους. Πράγματι, γνωρίζουμε από τον Πλίνιο, ότι μια κοινωνία (μια ομάδα) Βοττιαίων υπήρχε στην Πιερία Κοιλάδα, ανάμεσα στον ποταμό Στρυμόνα και στην χώρα των Ηδωνών: «Odrisarum gens fundit Hebrum, adcolentibus Cabyletis…. corpillis Bottiaeis, Edonis» (4ο βιβλίο, xviii, II) Αυτοί οι Βοττιαίοι είχαν υπό την κυριαρχία τους, κάτω από την Αμφίπολη, ένα τμήμα της ακτής, που εκτεινόταν από την Ηιόνα μέχρι την Απολλωνία. (Σημ. δική μου: Η Ηιών βρισκόταν εκεί όπου σήμερα βρίσκεται η παραλία Οφρυνίου και η Απολλωνία ανατολικά από τα λουτρά των Ελευθερών). Οι Πίερες, διωγμένοι, όπως και οι Βοττιαίοι, από τις εστίες τους, προερχόμενοι από την ίδια (θρακική) φυλή και μιλώντας την ίδια γλώσσα, δεν ήταν δυνατόν να είναι εχθρικοί απέναντί τους. Η φυσική διαμόρφωση της νέας πατρίδας τους, (ενν. την Πιερία Κοιλάδα) είχε πολλές αναλογίες με την χώρα που είχαν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν και αυτή η ομοιότητα πρέπει να συνετέλεσε αποφασιστικά, στο να τους κρατήσει σ’ αυτή τη (νέα) περιοχή. Από κοινού με τους Πίερες ίδρυσαν πολλές πόλεις, αρκετά ενδιαφέρουσες: Ανάμεσά τους, τον Φάγρη, το Πέργαμον και την Απολλωνία. Οι δύο πρώτες κατείχαν τα δύο άκρα της Πιερίας Κοιλάδας: Το Πέργαμον αντιστοιχεί στο σημερινό (ενν. στα 1874) Πράβι, (σημ. δική μου: Σήμερα είναι γενικά αποδεκτό ότι το Πέργαμον ταυτίζεται με το αρχαίο πόλισμα της Μουσθένης), ο Φάγρης στο σημερινό Ορφανό, ενώ την τρίτη, την Απολλωνία, η οποία, τα πάντα συνηγορούν στο να πιστέψουμε ότι ήταν η κύρια πόλη των Βοττιαίων αυτού του τόπου, ο Στράβων την τοποθετεί με ακρίβεια στα ανατολικά της Γαληψούς, αποικίας των Θασίων, (σημ. δική μου, η οποία βρισκόταν στο λόφο «Αρίκα» της παραλίας του Ακροποτάμου), ακριβώς στο άκρο του ακρωτηρίου που κλείνει τον Στρυμονικό κόλπο, του σημερινού (ενν. το 1874) «ακρωτηρίου Κάρκα» (;) ή ακρωτηρίου Ελευθερών. (Οι συγγραφείς αναφέρονταν στον «χάρτη της Ευρωπαϊκής Τουρκίας» του Kieper).

Η διαίρεση σε τρία ξεχωριστά φύλα, την οποία εγώ προτείνω να γίνει στους Βοττιαίους, δεν θάπρεπε, όπως πιστεύω, να προκαλέσει σε κανέναν σοβαρές αντιρρήσεις, αρκεί να σκεφθεί ή να θυμηθεί ότι ένα απολύτως ανάλογο παράδειγμα υπήρξε ανάμεσα στην μεγάλη οικογένεια των Λοκρών, οικογένεια, η οποία περιλαμβάνει, όπως ξέρουμε όλοι, τους Οπουντίους Λοκρούς, τους Επικνημιδίους Λοκρούς και τους Οζολούς ή Εσπερίους Λοκρούς, χωρίς να αναφερθούμε σ’ εκείνους της Ιταλίας, που ονομάζονταν επίσης Επιζεφύριοι Λοκροί, οι οποίοι, όλοι τους, αναφέρονταν υπό το όνομα ΛΟΚΡΟΙ. Εφόσον έχουμε την απτή απόδειξη ότι οι Βοττιαίοι της Χαλκιδικής και οι Βοττιαίοι της Ημαθίας έκοψαν νομίσματα με το κοινό (εθνικό) τους όνομα, θα μπορούσε κάποιος λογικά να δεχθεί ότι οι Βοττιαίοι της Επικτήτου Θράκης ήταν οι μόνοι που, με την θέλησή τους, απέφυγαν να κόψουν τέτοια νομίσματα; Εν πάση περιπτώσει, πρόκειται για μια απολύτως προσωπική άποψη, την οποία αφήνω στην κρίση των ειδικών και την οποία ο καθένας είναι ελεύθερος να λάβει ή να μη λάβει υπόψη του».

Αυτά τα στοιχεία για τον ιστορικό τόπο μας, γράφτηκαν από επιφανή, γάλλο νομισματολόγο, πριν από εκατόν πενήντα χρόνια και δεν είδαν ποτέ το φως της ελληνικής δημοσιότητας! Μήπως θάπρεπε, άραγε, να σκύψουμε, επιτέλους, πάνω από την τοπική ιστορία μας;

ΜΠΟΡΑΝΛΗ (BORANLI). ΕΝΑΣ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΜΜΕΝΟΣ ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΔΟΞΑΤΟΥ, ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΔΡΑΜΑΣ


Το χωριό Μπόρανλη (Boranli) βρίσκεται μέσα στα διοικητικά όρια του σημερινού Δήμου Δοξάτου, της Περιφερειακής Ενότητας Δράμας, κοντά στα όρια με την Περιφερειακή Ενότητα Καβάλας και είναι κτισμένο στους δυτικούς πρόποδες των Ορέων της Λεκάνης, (παλιά, Τσάλ-νταγ), σε υψόμετρο περίπου 400 μέτρων. Το χωριό απέχει 1.500 μέτρα περίπου από τον Αίγειρο (Καβακλή), στον οποίο αφορούσε η προηγούμενη ανάρτησή μου.

Στα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας, το χωριό είχε αμιγώς μουσουλμανικό πληθυσμό, μετά την αναχώρηση του οποίου, στα πλαίσια της εφαρμογής της Συνθήκης της Λωζάννης, εγκαταλείφθηκε και δεν κατοικήθηκε από Έλληνες πρόσφυγες, που ήλθαν από την Ανατολική Θράκη ή την Μικρά Ασία.

Στ’ αριστερά του παλαιότατου, λιθόστρωτου δρόμου που οδηγεί από τον Αίγειρο στο Μπορανλή, βλέπετε το μεγάλο πηγάδι της 1ης φωτογραφίας.

Στ’ αριστερά, επίσης, του ίδιου δρόμου υπάρχουν οι δύο υδατογέφυρες, τις οποίες βλέπετε στις φωτογραφίες 2η έως και 8η. Σύμφωνα με τον φίλο και συνοδοιπόρο μηχανικό Φίλιππο Πάχτα, οι υδατογέφυρες αυτές κατασκευάστηκαν σε διαφορετικές εποχές. Η σιδερένια υδατογέφυρα είναι αρκετά παλιά, γιατί στις συνδέσεις της χρησιμοποιήθηκαν ήλοι αντί για βίδες. Υπήρχε, επίσης, άλλο ένα υδραγωγείο, με πηλοσωλήνες, του οποίου δεν βρήκαμε ίχνη, μολονότι αυτό απεικονίζεται στους οθωμανικούς χάρτες της περιοχής..

Στις υπόλοιπες φωτογραφίες, βλέπετε τα λιγοστά ερείπια του χωριού Boranli, πνιγμένα στην πυκνή βλάστηση.


BORANLI. ANOTHER ABANDONED SETTLEMENT OF THE MUNICIPALITY OF DOXATO, OF THE REGIONAL UNIT OF DRAMA

The village of Boranli (Boranli) is located within the administrative boundaries of the current Municipality of Doxatos, the Regional Unit of Drama, near the border with the Regional Unit of Kavala and is built on the western foothills of the Basin Mountains, (formerly, Tsal-dag), at an altitude about 400 meters. The village is about 1,500 meters from Egiros (Kavakli), which my previous post was about. During the years of Ottoman rule, the village had a purely Muslim population, after whose departure, in the context of the implementation of the Treaty of Lausanne, it was abandoned and not inhabited by Greek refugees, who came from Eastern Thrace or Asia Minor.
To the left of the oldest, stone-paved road, that leads from Aigiros to Boranli, you see the large well of my 1st photo.
Also, to the left of the same road, there are the two water bridges, which you see in photos 2nd to 8th . According to the engineer, friend and fellow traveler, Filippos Pachtas, these water bridges were built in different eras. The iron water bridge is quite old, because its connections used bolts instead of screws. There was, also, another aqueduct, with clay pipes, of which we found no traces, although it is depicted on Ottoman maps of the area.
In the rest of the photos, you see the meager remains of Boranli village, drowned in thick vegetation.

ΑΙΓΕΙΡΟΣ (ΚΑΒΑΚΛΗ). ΕΝΑΣ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΜΜΕΝΟΣ ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΔΟΞΑΤΟΥ, ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΔΡΑΜΑΣ



Το χωριό Αίγειρος (Καβακλή ή Kavakli) βρίσκεται μέσα στα διοικητικά όρια του σημερινού Δήμου Δοξάτου, της Περιφερειακής Ενότητας Δράμας, κοντά στα όρια με την Περιφερειακή Ενότητα Καβάλας και είναι κτισμένο στους δυτικούς πρόποδες των Ορέων της Λεκάνης, (παλιά, Τσάλ-νταγ), σε υψόμετρο 320 μέτρων. Το χωριό απέχει 21 χλμ. από τη Δράμα και 40 χλμ. από την Καβάλα.

Στα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας, το χωριό είχε αμιγώς μουσουλμανικό πληθυσμό και ονομαζόταν Kavakli (Καβακλή), όνομα παρμένο από την τουρκική λέξη kavak, που σημαίνει το δένδρο λεύκα.

Οι μουσουλμάνοι κάτοικοι του χωριού, μετά την μικρασιατική καταστροφή και την Ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών του 1923 μετακινήθηκαν στην Τουρκία και στο χωριό ήρθαν κι εγκαταστάθηκαν αρχικά 114 οικογένειες προσφύγων, (489 άτομα), από την Μπάφρα της Μικράς Ασίας.

Μετά την απελευθέρωση, το Καβακλή,

με το ΦΕΚ 251Α - 20/11/1919 προσαρτήθηκε στην τότε κοινότητα Νουσρατλή (σημερινού Νικηφόρου),

με το ΦΕΚ 76Α - 02/05/1927 μετονομάστηκε σε Αίγειρος,

με το ΦΕΚ 13Α - 18/01/1947, αποσπάσθηκε από την κοινότητα Νικηφόρου και προσαρτήθηκε στην κοινότητα Πηγαδίων,

με το ΦΕΚ 133Α - 20/08/1994, αποσπάσθηκε από την κοινότητα Πηγαδίων και προσαρτήθηκε στο δήμο Μεγάλου Αλεξάνδρου,

με το ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997, αποσπάσθηκε από το δήμο Μεγάλου Αλεξάνδρου και προσαρτήθηκε στο δήμο Δοξάτου, στον οποίο ανήκει μέχρι σήμερα.

Τέλος, σύμφωνα με το Πρόγραμμα «Καλλικράτης», μαζί με τα Πηγάδια και τα Περιστέρια αποτελούν την τοπική κοινότητα Πηγαδίων, που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Δοξάτου του Δήμου Δοξάτου.

Ο πληθυσμός του χωριού παρουσίασε, στις τελευταίες δεκαετίες, μεγάλη μείωση, αφού το έτος 1961 είχε πια 190 κατοίκους, το 1971 είχε 56, το 1981 είχε 14 κατοίκους, το 1991 7 κατοίκους και, από την απογραφή του 2011 και μετά, δεν έχει μόνιμο πληθυσμό.

Σήμερα, λοιπόν, το χωριό είναι, δυστυχώς, νεκρό. Σχεδόν όλα τα κτίσματά του είτε έχουν ολότελα καταρρεύσει, είτε είναι ερειπωμένα. (Ανάμεσά τους βρίσκεται και το «ωραίο ερείπιο», που βλέπετε στην υπ’ αρ. 12 φωτογραφία).

Μόνο το μουσουλμανικό τέμενος του χωριού, που το βλέπετε στις φωτογραφίες 21 έως 25 και το οποίο, από το έτος 1923, μετατράπηκε στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου, διατηρείται σε καλή κατάσταση, κάθε χρόνο πανηγυρίζει και δίνει την ευκαιρία στους κατοίκους του χωριού και στους απογόνους τους να συναντιούνται και να διασκεδάζουν, μπροστά από το Ναό, όπου η γραφική λιμνούλα των υπ’ αρ. 26,27 φωτογραφιών, (τροφοδοτούμενη από νεώτερη κρήνη, ευρισκόμενη, προφανώς, στην θέση παλαιότερης, οθωμανικής), κάνει την βλάστηση οργιαστική. Το μουσουλμανικό τέμενος χτίστηκε πριν το έτος 1906, από τον Αχμέτ και τον Μεχμέτ Αγά.



EGIROS (KAVAKLI). AN ABANDONED SETTLEMENT OF THE MUNICIPALITY OF DOXATO, OF THE PREFECTURE OF DRAMA



The village of Egiros (Kavakli) is located within the administrative boundaries of the current municipality of Doxato, the Prefecture of Drama, near the borders with the Prefecture of Kavala and is built on the western foothills of the Mountains Lekani, (Tsal-dag), at an altitude of 320 meters. The village is 21 km from Drama and 40 km from Kavala.

During the years of Ottoman rule, the village had a purely Muslim population and was called Kavakli, a name taken from the Turkish word kavak, which means poplar tree.

The Muslim residents of the village, after the Asia Minor disaster and the Greek-Turkish population exchange of 1923, moved to Turkey and 114 refugee families (489 people) from Bafra, in Asia Minor, came and settled in the village.

After the liberation, Kavacli,

in the year 1919 it was annexed to the then community of Nusratli (today's Nikiforos),

in the year 1927 it was renamed Aigiros,

in the year 1947, it was detached from the community of Nikiforos and annexed to the community of Pigadion,

in the year 1994, it was detached from the community of Pigadion and annexed to the municipality of Megas Alexandros,

in the year 1997, it was separated from the municipality of Megas Alexandros and annexed to the municipality of Doxato, to which it belongs until today.

Finally, according to the "Kallikratis" Program, together with Pigadia and Peristeria, they form the local community of Pigadia, which is part of the municipal unit of Doxato, of the Municipality of Doxato.

The population of the village showed, in the last decades, a great decrease, since in 1961 it had 190 inhabitants, in 1971 it had 56, in 1981 it had 14 inhabitants, in 1991 7 inhabitants and, since the 2011 census, it has no permanent population.

Today, therefore, the village is, unfortunately, dead. Almost all of its buildings have either completely collapsed or are in ruins. (Among them is the "nice ruin", which you see in photo no. 12).

Only the muslim Mosque of the village, which you see in photos 21 to 25 and which, from the year 1923, was converted into the Holy Church of Agios Georgios, is kept in good condition, every year it celebrates and gives the opportunity to the inhabitants of the village and the descendants of them to meet and have fun, in front of the Mosque - Church, where the picturesque pond of no. 26 and 27 photos, (fed by a newer fountain, located, apparently, in the place of an older, Ottoman one), makes the vegetation orgiastic. The Kavaklı Mosque was built by Ahmed and Mehmed Ağa before 1906.